රටේ ආර්ථිකය ගොඩ නැගීමට යැයි කියමින් ඇඹිලිපිටිය ප‍්‍රදේශයේ අක්කර දස දහසක ගංජා වගාකිරීමට ඇති සුදානමට ඇඹිලිපිටියේ මහා සංඝරත්නයත්, බෞද්ධ පිංවතුනුත් කිසිසේත් ම ඉඩ නොදෙන බව ශ‍්‍රී ලංකා රාමඤ්ඤ මහා නිකායේ දක්‍ෂිණ ලංකාවේ ප‍්‍රධාන සංඝනායක ඕමල්පේ සෝභිත හිමියෝ ඇඹිලිපිටියේ දී පැවසූහ.
‘අද ඇඹිලිපිටිය භෞතික සම්පත්වලින් සීග‍්‍රයෙන් දියුණුවන නගරයක් බවට පත්වෙලා තියනවා. ඇඹිලිපිටිය කියනකොට ඉස්සර තිබුණේ නරක චිත‍්‍රයක්. ප‍්‍රදේශයේ මහා සංඝරත්නය, බෞද්ධ පින්වතුන් එක්වෙලා අඹිලිපිටියට ආධ්‍යාත්මික දියුණුවක් ලබාදීපු බව කිව යුතුමයි. හැත්තෑව වනතෙක් ම අඹිලිපිටිය ප‍්‍රසිද්ධව තිබුණේ ගංජාවලට. මැලේරියාවට. අඩුකුලියට කුලීකරුවන් සපයාගන්නා මධ්‍යස්ථානය හැටියට. දඩ මස්වලට. මිනීමස් වලටත් ප‍්‍රසිද්ධියක් තිබුණා.
‘ඒ අතීතය බුදුදහමේ ආභාෂය ලබාදෙමින් පරිවර්ථනයට පත්වුණා. ඒ කාලේ අපි ගමනක් යන කොට ඇඹිලිපිටියේ කිව්වාම උපහාසාත්මකව බැලීමක් තිබුණා. ඇඹිලිපිටියේ අපි ඈත පළාත්වල ගියාම ඒ පැතිවල තරුණයෝ අපිව ඔලොක්කුවට අරගෙන කුරුලූ බැදිදේ ගීතය ප‍්‍රතිසංවිධානය කරමින් ‘ඇඹිලිපිටියේ ගිහිල්ලා බඩු මිටියක් ගෙනැල්ලා තාලයකට තියාලා පොඩි සුරුට්ටුවක් ඔතාලා’ කියලා ගායනා කරමින් කිව්වා. එවන් තත්ත්වයක් තිබුණු ඇඹිලිපිටිය අද ආධ්‍යාත්මික වශයෙන් දියුණුවී බෞද්ධාගමික පරිසරයක් ගොඩනැගී ඇති බව කිව යුතුයි.
‘මෙවන් පරිසරයක අපට ඇහෙනවා කණකොක් හඬක්. ඇඹිලිපිටිය යළිත් වරක් ගංජා පුරවරයක් බවට පත්කිරීමේ උත්සාහයක් දැන් ඉදිරිපත් වෙලා තියනවා. දේශීය වෛද්‍ය ඇමතිවරයා පසුගියදා කියනවා ගංජා වගාවට ඇඹිලිපිටිය ප‍්‍රදේශයේ අක්කර දහදාහක් වෙන් කරන්න යනවා කියලා. හැබැයි ජනාධිපතිවරයා ඒ කියන්නේ ගංජා කියලා නෙවෙයි. ත්‍රෛලෝක විජය පත‍්‍ර කියලා. හොඳ බුදධිමතුන් පිරිසක් ඒ නම තියලා තියෙන්නේ. ත්‍රෛලෝක විජය පත‍්‍ර කියන්නේ තුන්ලෝකය ජයග‍්‍රහණය කළ කියන එක. කංසා බීලා මත්වුණ කෙනෙකුට හිතෙන්නේ තමන් තුන් ලෝකේ ලොක්කා කියලා යැයි ඒ හිමියෝ පැවැසූහ
ඉත්තෑදෙමළියේ ධම්මසිරි හිමියන්ට සද්ධර්ම කීර්ති සොනුත්තර කොළොන්න කෝරලයේ ප‍්‍රධාන සංඝනායක පදිවිය පිරිනැමීම නිමිත්තෙන් ඇඹිලිපිටිය බුද්ධි මණ්ඩපයේ පැවති උත්සව සභාවකදී උන් වහන්සේ මේ බව පැවසුහ.
